محبت خدا و محبت دیگران
محبت های دیگر را از بین می برد درست است،
اما درست تر آن است
که ♥ محبت های دیگر ♥ در سایه ی حُب خدا جان می گیرند
و روح پیدا می کنند
و انسان سراسر رحمت و محبت می شود،
و فاش بگویم:
هیچکس جز آنکه دل به خدا سپرده است
رسم ♥دوست داشتن ♥ نمی داند.
آنان که مدّعی محبت و دوستی با خدای متعال هستند باید نشانه ها و علائمی را دارا باشند که با وجود آن علائم بتوان به درستی ادعای ایشان در مورد دوستی با خدا حکم کرد.
1. 1- دوری از گناه
از نشانه های مهم دوستی با خداوند بزرگ اینست که شخص مُحبّ از گناه و هر آنچه که در نزد خدای متعال نکوهیده و مذموم است فاصله بگیرد؛ زیرا ارتکاب گناه انسان را از محبوب دور می کند . به همین جهت دوستی خدا با ارتکاب گناه و معصیت ، قابل جمع نمی باشد
2. 2- اطاعت و تبعیّت
دوستی صادق و محبت واقعی در صورتی است که انسان نسبت به خواسته های محبوب از خود عکس العمل نشان دهد و با عشق و علاقه سخن محبوبش را گوش کند و از او پیروی نماید . این اطاعت و پیروی از محبوب نیز باید هم ظاهری و هم باطنی باشد ، به این معنا که نباید اطاعتش لقلقه ی زبان باشد بلکه دوستدار واقعی آن کسی است که در ظاهر و باطن و نهان و آشکار مطیع محبوب خود باشد . بدیهی است که اطاعت و پیروی از محبوب باعث ایجاد محبّت بیشتر می شود و لذا محبّ واقعی هر چه بیشتر در اجرای احکام و اوامر و نواهی الهی تلاش و کوشش نماید در واقع زمینه جلب محبّت الهی را فراهم تر خواهد نمود
3. 3- ترجیح دادن خداوند بر همهء محبوب های دیگر
از دیگر نشانه های محبت انسان به پروردگار خویش اینست که فرد محبّ تنها به خدا عشق می ورزد و فقط خدا را محبوب واقعی خود می داند و او را بر همهء محبوب های دیگر ترجیح می دهد و قلبش مملوّ از عشق به اوست . در بیانی از امیر المؤمنین (ع) وارد شده که فرمودند : « کیف یَدّعى حُبَّ الله مَن سَکـّنَ قلبه حُبَّ الدُّنیا » میزان الحکمه ج2 ص228 حدیث 3163« چگونه مدّعی دوستی خداوند است کسی که دوستی دنیا را در قلبش سکونت داده است. »
4. 4- دوست داشتن اولیای الهی
در مباحث گذشته اشاره شد که محبت واقعی منحصر به خدای متعال است اما این بدین معنی نیست که این دوستی منافاتی با دوستی پیامبران و اولیای الهی داشته باشد ، بلکه دوستی به آنها در واقع دوستی و عشق در مسیر حق خواهد بود و بلکه باید گفت این نوع دوستی ها یکی از مهمترین وسائل دوستی خدا است
5- پنجمین نشانه محبت خدا اینست که انسان عاشق و محبّ ، لقای الهی را بر بقای خود ترجیح می دهد . اما اینکه انسان به لقای الهی می رسد از آیه شریفه « یا ایها الانسان انّک کادح الی ربّک کدحاً فملاقیه » انشقاق / آیه 6 ای انسان تو با تلاش و سختی بسوی پروردگارت می روی و او را ملاقات خواهی کرد ، استفاده می شود . لقاء الله هم چندین معنا دارد از جمله آنها ملاقات مرگ ، لقای ثواب خداوند ، ملاقات آخرت ، ملاقات با اولیای الهی و فنای در اسماء و صفات الهی است به این معنا که انسان سالک و محبّ خدا همه چیز حتی خود را در سایه حق می بیند.
6- ششمین نشانه محبت الهی آنست که انسان محب ّ همواره به یاد اوست و لحظه ای از یاد و ذکر خداوند غافل نیست چه اینکه پیامبر اکرم (ص) فرمود : « علامةُ حُبّ الله تعالی ذکرُ اللهِ و علامةُ بغض الله تعالی بغض ذکر الله عزوجّل » میزان الحکمه ، ج2 ص 226 حدیث 3156
« نشانه دوست داشتن خداوند متعال ذکر و یادآوری اوست و نشانه تنفر و بغض از خداوند متعال ، دوست نداشتن ذکر خداست » و در بیان دیگری از حضرت رسول اکرم (ص) آمده که فرمود : « من احبَّ الله اکثرَ ذکره » کسی که خدا را دوست بدارد از آن زیاد یاد می کند
7- انس ورضا : بواسطه این یاد است که اثر بعدی محبت خدا که حالت انس و رضا باشد ظهور و بروز می نماید . انس همان آسایش و آرامش یافتن در کنار دوست است چه اینکه رضا و خشنودی خدا در واقع با ترکِ رضای خود و تسلیم شدن در برابر رضای حق و همه احکام او حاصل می شود.
بدیهی است هر که خدای متعال را با چشم دل بیابد و بذر دوستی اش را در دل خود قرار دهد فقط با نزدیکی به او آرامش می یابد و در حالت رضا و خشنودی زیادی محبّت اجرای خواسته های الهی گرچه دشوار هم باشد بسیار گوارا و لذت بخش خواهد بود و لذا کلام و سخن محبوب برای او بسیار گوارا خواهد بود و از اینکه به جائی رسیده که خدای متعال او را مورد خطاب قرار داده و به او مسئولیت داده و از او تعهد گرفته که به درستی به وظائف خود عمل نماید احساس غرور و سرمستی می کند . به همین جهت انسان محبّ و دوستدار خدا با کلام الهی همراه بوده و روزانه آنرا با تأمل و تدبّر قرائت می کند . چه اینکه امام صادق (ع) فرمود : « القرآن عهد الله الی خلقه فقد ینبغی لِلمرءِ المسلِم ان ینظر فی عهده و اَن یقرَأ منه فی کُلِّ یومٍ خمسین آیة ً » اصول کافی ج4 کتاب فضل القرآن قرآن عهد نامهء الهی است به سوی خلقش و شایسته است که انسان به عهدنامهء خدا نگاه کند و هر روز دست کم 50 آیه بخواند.
8- از دیگر علائم دوستی خدا اینست که انسان عاشق بر خلوت و مناجات با محبوبش حریص است و علاقه مند است در دل شب با او خلوتی داشته باشد و با او نجوا کند . در بعضی از روایات آمده که خدای متعال به موسی وحی کرد : « کذبَ مَن زَعَمَ انَّهُ یحبنی فاذا جَنـَّهُ اللّیل نام عنی،الیس کلُّ مُحِبٍ یحبُّ خلوةَ حبیبه » میزان الحکمه ج2 ص 225 حدیث دروغ می گوید کسی که می پندارد مرا دوست دارد و حال آن که وقتی شب فرا رسید پهلو بر بستر غفلت نهد ، آیا چنین نیست که دوست ، خلوت با دوست را دوست می دارد .
9- از دیگر آثار و علائم محبت الهی که فقط به آنها اشاره می کنیم ، دوستی دوستان خدا و دشمنی دشمنان خدا ، حب اهل البیت ، توکل بر او ، ملازمت با علم ، هم نشینی با زهد ، دوستی با اندیشوران و فقراء ، فرار از گناهکاران ، بر عمد خود صادق و به وعدهء خویش وفادار ، داشتن قلبی پاک ، بر کنار بودن از آلودگی در نماز و همت و تلاش در انجام واجبات است .
